Piekvermogen elektriciteit berekenen + sterkte aansluiting

Door Sebastian Matthijsen

Energie-expert

Sebastian is al meerdere jaren de vertrouwde energie-expert van Selectra. Zijn expertise omvat onder andere internationale beleidsvorming, vergelijkingen en energieprijzen in het binnen- en buitenland.

Het piekvermogen verwijst naar de hoogste verbruikspiek van elektriciteit gedurende een bepaalde periode en wordt in Vlaanderen gebruikt voor de berekening van de nettarieven met het capaciteitstarief. Dit staat los van de sterkte van de elektriciteitsaansluiting, die verwijst naar het maximale vermogen dat continu geleverd kan worden. Bekijk op deze pagina alle informatie over het piekverbruik en de sterkte van een elektriciteitsaansluiting.

Piekvermogen elektriciteit berekenen

Het piekvermogen berekenen is nodig om de nettarieven in Vlaanderen te berekenen aan de hand van het capaciteitstarief. Het piekvermogen wordt berekend aan de hand van de 12 voorbije maandpieken. Het gemiddelde piekvermogen moet altijd over het hele jaar worden gezien, aangezien het elektriciteitsverbruik en de eventuele opbrengst van zonnepanelen verschilt per seizoen.

De berekening van je elektriciteitskosten wordt gedaan met een logaritmische functie, waarbij je jaarlijkse elektriciteitsverbruik in kWh als basis dient. Als je zonnepanelen hebt, wordt er een verlagende correctiefactor toegepast, afhankelijk van het vermogen van je zonnepanelen. Heb je een nachtmeter die alleen 's nachts telt, dan krijg je juist een verhogende correctiefactor op basis van het aantal verbruikte kWh.

Er geldt altijd een minimaal piekvermogen van 2,5 kW. Ieder huishouden dient de minimale bijdrage van 2,5 kW te betalen, ook als het vermogen lager is.

Wat is het piekvermogen?

In Vlaanderen wordt het piektarief berekend op basis van het piekvermogen van je huishoudelijke apparaten, wat neerkomt op het totale vermogen dat al je actieve apparaten samen verbruiken gedurende een periode van één kwartier. Om het piekvermogen te berekenen, kijk je naar het maximale vermogen van elk toestel en tel je deze op. Bijvoorbeeld, als je droogkast (2,5 kW) en microgolfoven (1 kW) tegelijk aan staan voor een kwartier, dan is je piekvermogen op dat moment 3,5 kW.

Om je piekvermogen zo laag mogelijk te houden en minder nettarieven te betalen, is het belangrijk dat je het gelijktijdig gebruik van grootverbruikers beperkt. Vermijd dus bijvoorbeeld om je elektrische auto op te laden terwijl je ook de wasmachine en droger aan hebt staan. Het capaciteitstarief heeft als doel om het energieverbruik in Vlaanderen beter te spreiden.

Piekvermogen uitlezen van digitale energiemeter

Huishoudens met een digitale energiemeter kunnen het piekvermogen eenvoudig inzien via de klantenzone van Fluvius, genaamd Mijn Fluvius. Dit is een handige tool om je elektriciteitsverbruik te beheren en te monitoren. Je hoeft je piekvermogen niet zelf te berekenen; in Mijn Fluvius vind je overzichten van je piekvermogen per kwartier, evenals gemiddelden over de afgelopen week en per maand. Dit is vooral nuttig om te zien wanneer je verbruik het hoogst is en hoe je eventueel kunt besparen op je energiekosten.

Voor eigenaren van zonnepanelen biedt Mijn Fluvius nog een extra functie: het houdt rekening met de elektriciteit die je aan het net hebt teruggeleverd. Dit geeft je een compleet beeld van je netto energieverbruik en de effectiviteit van je zonnepanelen.

Sterkte elektriciteitsmeter in België

Het is goed om te weten dat de termen "aansluitingsvermogen" en "vermogen van de teller" hetzelfde zijn en worden uitgedrukt in kVA (kilovoltampère) of kW (kilowatts). Het is belangrijk dat het vermogen van je meter groot genoeg is om alle apparaten in een woning tegelijk te laten werken. Als je bijvoorbeeld 2.000 watt nodig hebt voor verwarming, 1.000 watt voor verlichting, 2.000 watt voor de vaatwasser, en 1.000 watt voor andere apparaten, dan moet de elektriciteitsmeter minstens 6 kW aankunnen.

Je apparaten zijn meestal aangesloten op een stroomsterkte die niet meer dan 40 ampère (40 A) is. Om het vermogen in voltampère (VA) te berekenen, vermenigvuldig je de spanning (220 V) met de stroomsterkte. Dit geeft 220 V x 40 A = 8.800 W, ofwel 8,8 kW. In België is een stroomsterkte van 40 ampère standaard en voldoende voor de elektriciteitsbehoefte van een gemiddeld Belgisch gezin.

Eenfasige aansluiting elektriciteit

Voor een doorsnee gezinswoning is een enkelfasige laagspanningsaansluiting op 220 V (volt) met een stroomsterkte van 40 A (ampère) meestal genoeg. Dit komt overeen met een aansluitvermogen van 8,8 kVA (kilovoltampère) en is voldoende voor ongeveer 90% van de Belgische gezinnen.

Bij dit type aansluiting worden van de vier draden die in de meterkast binnenkomen, maar twee gebruikt: één fasedraad en de nulleider. De overige twee fasedraden blijven ongebruikt, maar je kunt later makkelijk overschakelen naar een driefasige aansluiting als dat nodig blijkt. Een eenfasige aansluiting levert genoeg vermogen om huishoudelijke apparaten zoals een kookplaat, koelkast, diepvriezer, wasmachine en droger tegelijkertijd te gebruiken.

Driefasige aansluiting elektriciteit

Soms heb je een driefasige aansluiting nodig, vooral als je apparaten gebruikt die veel vermogen vragen. Zo'n aansluiting is meestal duurder dan een standaard enkelfasige aansluiting. Je zou een driefasige aansluiting kunnen overwegen als je apparaten zoals een stroomgenerator, een krachtige warmtepomp, een laadpaal voor elektrische auto's met hoger vermogen, of een industrieel kookfornuis gebruikt.

Standaard heeft een driefasige aansluiting drie fasegeleiders van 400 V en een nulleider. Afhankelijk van je locatie, kom je misschien ook een opstelling tegen met drie fasegeleiders van 230 V zonder nulleider, hoewel dit minder vaak voorkomt in België. Als je denkt dat je deze zwaardere aansluiting nodig hebt, is het verstandig om dit met je netbeheerder te bespreken voor een eventuele omschakeling.

Vermogen aansluiting elektriciteit verzwaren

Je kunt het vermogen van je elektriciteitsmeter verhogen om uitval van elektriciteit te voorkomen, vooral als je vaak veel apparaten tegelijk gebruikt. De verzwaring van een elektriciteitsaansluiting gebeurt in België altijd door de netbeheerder.

De verzwaring van een elektrische aansluiting kan in een aantal verschillende gevallen nodig zijn, waaronder:

• Uitbreiding van het huis: Toevoeging van nieuwe kamers of uitbouwen die extra elektrische belasting met zich meebrengen, zoals een tweede keuken of een sauna.
• Installatie van grootverbruikers: Toevoegen van apparaten die veel energie verbruiken, zoals elektrische kookplaten, grote verwarmingssystemen, of een airco.
• Elektrisch verwarmen: Overstap van een gasverwarming naar een volledig elektrisch verwarmingssysteem, wat significant meer elektriciteit vereist.
• Elektrische auto: Aanschaf van een elektrische auto en installatie van een laadpaal, wat een hogere en stabielere stroomvoorziening nodig heeft.
• Zonnepanelen: Installatie van zonnepanelen met een hoge capaciteit die mogelijk meer stroom terugleveren aan het net dan de oorspronkelijke aansluiting aankan.
• Moderne renovaties: Modernisering van een oudere woning met verouderde elektrische systemen, waarbij de oorspronkelijke aansluiting niet voldoet aan moderne elektrische normen en behoeften.

Niet zeker wie je netbeheerder is? Gebruik de onderstaande tool om te achterhalen wie de verantwoordelijke netbeheerder in jouw gemeente is.

Kosten verzwaring aansluiting elektriciteit

De kostprijs om je meter te verzwaren hangt af van het type meter dat je hebt en hoeveel meer vermogen je wilt hebben. Deze aanpassing brengt een basisforfait met zich mee, maar zal niet je maandelijkse elektriciteitsrekening beïnvloeden. Als je vermogen vanaf 25 kVA nodig hebt, moet mogelijk je meterkast vervangen worden. Je netbeheerder zal eerst onderzoeken of de nieuwe aansluiting mogelijk is. Na afloop van dit onderzoek ontvang je een factuur voor de aansluitkosten.

Wat betreft de kosten, deze variëren en kunnen oplopen afhankelijk van de vereiste werkzaamheden. Een simpele verzwaring kost vaak enkele honderden euro's, maar als je meterkast vervangen moet worden of als er veel aanpassingen nodig zijn, kunnen de kosten aanzienlijk hoger uitvallen.

Door Sebastian Matthijsen

Energie-expert

Sebastian is al meerdere jaren de vertrouwde energie-expert van Selectra. Zijn expertise omvat onder andere internationale beleidsvorming, vergelijkingen en energieprijzen in het binnen- en buitenland.